371. Խոսքն ըստ օրինակի փոխի՛ր. ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
Օրինակ՝
ա) Սոնան ասաց, որ գյուղն իրեն դուր եկավ, ինքն ուզում է էլի մնալ այդտեղ:
Սոնան ասաց.
– Գյուղն ինձ դուրս եկավ, ես ուզում եմ էլի մնալ այստեղ:
բ) Թզուկն ասաց, որ տղան գնա թագավորի գանձարան ու տեսնի կախարդական նկարը:
Թզուկն ասաց.
– Ա՛յ տղա, գնա՛ թագավորի գանձարան ու տե՛ս կախարդական նկարը:
- Հայրն Արտակին ասաց, որ ճանապարհից վերցնի իր հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում է:
Հայրն Արտակին ասաց․
- Ճանապարհից վերցրու քո հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում ես:
2. Տղայի ընկերն ասաց, որ ինքն էլ չի սպասում թզուկի գալուն ու տուն է գնում:
Տղայի ընկերն ասաց․
- Ես էլ չեմ սպասում թզուկի գալուն ու տուն եմ գնում:
3. Թագավորը տղային ասաց, որ գնա երկրից երկիր ման գա ու գտնի իր մատանու քարը:
Թագավորը տղային ասաց․
- Գնա երկրից երկիր ման արի ու գտի քո մատանու քարը:
4. Նապաստակն ու մուկն ասացին, որ իրենք գնում են տղային օգնելու:
Նապաստակն ու մուկն ասացին․
- Մենք գնում ենք տղային օգնելու:
5. Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը տեսնելու:
Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց․
- Նրան էլ տանենք աշխարհը տեսնելու:
6. Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, որ ինքն իշխան Արմանի որդին է:
Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց․
- Ես իշխան Արմանի որդին եմ:
7. Թագավորը հյուրին խնդրում էր, որ իրեն մենակ չթողնի կախարդի մոտ:
Թագավորը հյուրին խնդրում էր․
– Քեզ մենակ չթողնեմ կախարդի մոտ:
372. Ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
1. Նկարիչը կանչեց, որ ինքը շատ հետաքրքիր բան է գտել:
Նկարիչը կանչեց․ – Ես շատ հետաքրքիր բան եմ գտել։
2. Տղան մորը զգաշացրեց, որ ինքը անծանոթ մարդկանց է հրավիրել:
Տղան մորը զգուշացրեց․ – Ես անծանոթ մարդկանց եմ հրավիրել
3. Մայրը տղային ասաց, որ ինքն էլ է հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:
Մայրը տղային ասաց․ – Ես էլ եմ հետաքրքրվում քո հյուրերով
4. Ընկերը Լևոնին ասաց, որ ինքը բացատում դարչնագույն մարդկանց է տեսել։
5. Լևոնն ընկերոջն ասաց, որ նա հավանաբար երազ է տեսել, ոչ թե իսկական մարդկանց:
Լևոնն ընկերոջն ասաց․- Ես հավանաբար երազ եմ տեսել, ոչ թե իսկական մարդկանց։
6. Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց, թե որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:
Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց․- Որտե՞ղ տաքնվենք, եթե անձրև գա։
373. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:
Օրինակ՝
Մայրս ինձ հարցրեց.
– Որտե՞ղ ես պահել մեր կախարդական շղթան:
Մայրս ինձ հարցրեց, թե որտե՞ղ եմ պահել մեր կախարդական շղթան:
1. Աղվեսն ագռավին խնդրեց.
– Ագռա՜վ քույրիկ, երգի՛ր, որովհետև շատ լավ ես երգում:
Աղվեսն ագռավին խնդրեց ագռա՜վ քույրիկ, երգի՛ր, որովհետև շատ լավ ես երգում:
2. Արջն աղվեսին ասում էր.
Դու աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն ես:
Արջն աղվեսին ասում էր, դու աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն է:
3. Երեխաները մտահոգվեցին.
– Ինչպե՞ս պահպանենք մեր անտառը:
Երեխաները մտահոգվեցին, որ ինչպե՞ս պահպանենք մեր անտառը:
4. Պապս ասաց.
– Իմ իմացած միակ լեզուն հայերենն է:
Պապս ասաց, նա իմացած միակ լեզուն հայերենն է:
5. Պապս ասաց.
– Ես շատ լավ էլ խոսում եմ ծառ ու ծաղկի հետ էլ, կենդանիների հետ էլ:
Պապս ասաց, նրանք շատ լավ եմ խոսում եմ ծառ ու ծաղկի հետ էլ, կենդանիների հետ էլ:
6. Պապս ավելացրեց.
– Չգիտեմ, նրանք քանի լեզու գիտեն, բայց իմ հայերենը շատ լավ հասկանում են:
Պապս ավելացրեց, նրան չգիտեմ, նրանք քանի լեզու գիտեն, բայց իմ հայերենը շատ լավ հասկանում են:
374. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:
1. Սուրհանդակն ասաց.
Ալեքսա՛նդր, արքան հրամայել է, որ դու տեսնես վաճառականների բերած նոր ձին:
Սուրհանդակն ասաց Ալեքսնդրին, որ նա տեսնի վաճառականների բերած նոր ձին։
2. Որդին խնդրեց.
– Հայրի՛կ, թույլ տուր այս մի ձին ինքս վարժեցնեմ:
Որդին խնդրեց հայրիկին,որ ինքը վարժեցնի այս մի ձին։
3. Նայելով սլացող որդուն՝ թագավորը հրամայեց.
– Ի՛նձ էլ ձի տվեք:
Նայելով սլացող որդուն՝ թագավորը հրամայեց, որ նրան էլ ձի տան։
4. – Ուսուցի՛չ, մտքի ետևից կհասնե՞մ այսպիսի ձիով, – հարցրեց Ալեքսանդրը:
Ալեքսանդրը հարցրեց, կհասնի՞ մտքի ետևից այս ձիով։
5. Արիստոտելն ասաց.
– Ալեքսա՛նդր, որոշ փիլիսոփաներ հաստատում են, որ բազմաթիվ աշխարհներ կան:
Արիստոտելը ասաց Ալեքսանդրին, որ որոշ փիլիսոփաներ հաստատում են, որ բազմաթիվ աշխարներ կան։
6. – Այդ աշխարհներից մեկը ի՛նձ պիտի պատկանի, ուսուցի՛չ, – ասաց Ալեքսանդրը:
Ալեքսանդրը ասաց ուսուցչին, որ այդ աշխարհներից մեկը իրեն պետք է պատկանի։
375. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:
Մի մարդ ասում է, որ ինքը Սևանի ամբողջ ջուրը կխմի: Ընկերները ծաղրում են նրան ու ասում, որ նա թող իր խոսքը գործով ապացուցի: Մարդն ասում է, որ ինքը անպայման կխմի, եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը, չէ՞ որ ինքը չի խոստացել, որ գետերի ջուրն էլ կխմի:
ՄԻ մարդն ասաց․
- Ես Սևանի ամբողջ ջուրը կխմեմ։
Ընկերները ծաղրեցին նրան․
- Խոսքդ գործով ապացուցի։
Մարդն ասաց․
- Ես անպայման կխմեմ, եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը, չէ որ ես չեմ խեստացել, որ կխմեմ գետերի ջուրը։
Աբել Մովսեսյան 